İrritabl bağırsak sendromu (IBS) ve çölyak hastalığının her ikisi de sindirim sistemini etkileyen durumlardır, ancak nedenleri, semptomları ve tedavileri açısından oldukça farklıdırlar.
IBS bağırsağın işlevsel bir bozukluğudur, yani bağırsakta gözle görülür bir hasar veya iltihaplanma yoktur, ancak bağırsağın normal işlevi değişmiştir. IBS’nin belirtileri arasında karın ağrısı, şişkinlik, gaz, kabızlık ve ishal yer alır. IBS’nin kesin nedeni bilinmemektedir, ancak bağırsaktaki anormal kas kasılmaları, bağırsak bakterilerindeki değişiklikler ve belirli gıdalara karşı hassasiyet gibi faktörlerin bir kombinasyonuyla ilişkili olduğu düşünülmektedir.
Çölyak hastalığı ise vücudun bağışıklık sisteminin buğday, arpa ve çavdarda bulunan bir protein olan gluten alımına yanıt olarak ince bağırsağa saldırdığı bir otoimmün bozukluktur. Çölyak hastalığı olan kişiler glüten yediğinde, ince bağırsakta besinlerin emilmesinden sorumlu olan villuslara zarar verir. Bu durum yetersiz beslenmeye ve karın ağrısı, ishal, kilo kaybı, yorgunluk ve anemi gibi bir dizi belirtiye yol açabilir.
Bu koşulların tedavisi de farklıdır: IBS genellikle daha küçük öğünler yemek, belirli yiyeceklerden kaçınmak ve probiyotik almak gibi diyet değişiklikleriyle; kabızlık ve ishal gibi semptomları hafifletmeye yardımcı olabilecek ilaçlarla ve stres yönetimi teknikleriyle tedavi edilir. Çölyak hastalığı ise sıkı bir glutensiz diyetle tedavi edilir. Bu, ekmek, makarna ve diğer unlu mamuller dahil olmak üzere glüten içeren tüm ürünlerden kaçınmak anlamına gelir. Bağırsakların iyileşmesi birkaç ay sürebilir, ancak glütensiz bir diyete bağlı kalmak nihayetinde semptomları hafifletmeye ve uzun vadeli komplikasyonları önlemeye yardımcı olacaktır.
IBS ve çölyak hastalığının benzer semptomlara sahip olabileceğini unutmamak önemlidir, bu nedenle durumu doğru bir şekilde teşhis etmek ve tedavi etmek için bir sağlık uzmanına danışmak önemlidir.