Patates bir çok ülkede tüketilen en önemli gıdalardan biridir. Sebebi belli; bu harika yuvarlak top, önemli bir besin kaynağı ve sınırsız varyasyonlarla hazırlanabiliyor. Bunu ek olarak, uzun ömürlüdür, en azından düzgün bir şekilde saklandığı zaman.
Patatesler hatalı veya çok uzun süre saklanırsa, yumrular kontrolsüz çimlenir. Üzerleri daha sonra yeşilimsi bir hale dönüşür ve patatesler yumuşar.
Hemen şu soru sorulabilir; peki çimlenmiş patatesler yenilir mi? Bu durumda nelere dikkat edilmeli; hepsini atmalı mı yoksa filizlenen yerleri atmak yeterli mi?
Filizlerin uzunluğu önemli.
Çimlenme sırasında yumrular zehirli toksik madde olan Solanin üretirler. Bu, özellikle gece gölgede yetişen bitkilerinde bulunan zehirli bir bileşiktir.
Filizler hâlâ çok kısa (bir sanitimetrenin altında) ise, solanin içeriği hala çok düşük, bu da patateslerin tadını değiştirmiyor. Besinler de halen pek değişmemiş miktarlarda mevcuttur. Bu tür patatesler, çimler çıkarıldığında da kullanılabilir.
Bununla birlikte, filzler zaten birkaç santimetre uzunluğunda ve patates de yeşilleşmiş ise, yumrudaki Solanin içeriği nispeten yüksektir. Patates daha çok acı tad alır ve daha az vitamin, daha az protein ve az miktarda mineral içerir. Bu tür patateslerin tüketimi ve tadına bakılması önerilmez.
Yeni filizlenmiş patetesleri kullanmak gerektiğinde
Yeni fizlenmeyi başlamış patateslerde, Solanin esas olarak yeni filizlenmiş yumrularda ve kabukta bulunur. Bu durumda kabuğunu derin soyup fizlilenen yerlerden kurtulun.Patatesler soyulduktan sonra normal görünüyorsa, yeşil lekeye sahip değilse ve çok yumuşak değilse pişirme için normal olarak kullanılabilir.
Güneş altında uzun süre bekleyen patateslerin rengi sarıdan yeşile dönmeye başlar. Bu durum patateste klorofil maddesinin armakta olduğunu haber verir. Klorofil artışı ise solaninin üretilmeye başladığına işaret eder ve bunun insan sağlığı için tehlike anlamı taşıdığını belirtmeliyim.
Peki solanin nedir?
Solanin, patates çiçeğinin içinde çok yoğun bir şekilde bulunan bir kimyasal. Bu kimyasal ise oldukça kuvvetli bir zehir. Yukarıda da belirttik; zehir ortaya çıkmak için güneş ışınlarına ve kloroplastlara ihtiyaç duyuyor. Patetes hasadından sonra uzun süre güneşe maruz kalan pateteslerin kabuğunda yeşil bir renk oluşur. Pateteslerdeki bu yeşil renk ne kadar yayılıp, kuyulaşırsa zehirlenme riski de o kadar artıyor. Bu çeşit zehirlenmeler ölümlere bile yol açabilir.Önceleleri sadece kabukta beliren solanin sonra bütün patetese yayılır. Bu durumda onu tüketenlerin ciddi sağlık sorunlararına maruz kaldığı tespit edilmiştir.
En önemli belirtiler ise mide bulantısı, kusma, ishal, mide krampları, boğaz yanması, baş ağrısı ve baş dönmesidir. Aşırı tüketilmesinde ise halüsünasyonlara neden olur. Bu belirtilerle kişinin vücut direnci düşüyor, hissizlik ve felç gibi durumlara yol açıyor. En son aşamada ise bu durum ölümle bile sonuçlanabiliyor.
Sonuç olarak; yeşillenmiş patates tüketmek sonu ölüme kadar varabilen ciddi bir tehlike.
Bu yüzden ;
- patatesleri güneş altında çok uzun süre bırakmamaya,
- en ufak yeşillenme gördüğünüzde tüketmemeye,
- pazarda, markette alışveriş yaparken aldığınız patatesleri tek tek kontrol edip yeşillenmiş olanları asla satın almamaya
- farkında olmadan yeşillenmiş patates tükettiyseniz ve yukarıda yazan belirtileri görmeye başladıysanız acilen doktorunuza başvurmaya
dikkat etmelisiniz
Patatesler nasıl düzgün bir şekilde depolanır?
Çimlenme, patateslerin sıcaklığın 7 ile 10 °C arasında olduğu odalarda saklanmasıyla engellenebilir. Bu ev oratamında genellikle mümkün değil, eğer çok güzel bir kileriniz yoksa.
Buna ek olarak, yumrular süpermarkette zaten çimlenmeye başlıyor, zira bunlar zaten yüksek sıcaklıklara ulaşıyorlar. Bununla birlikte, süpermarketteki çimlenme, müşteriye pek görünmez, filizler daha sonradan coşar. Evlerde, ilk çimlenmeler genellikle birkaç gün sonra başlar.
Patatesler için ideal saklama koşulları aşağıdaki gibidir: 15 °C’nin altında, 4 ° C’nin ise üstünde.
Patetesler sıcak, nemli ve gün ışığı gören yerlerde daha çabuk çimlenirler. Çok serin depolandığında ise içindeki nişasta şekere dönüşür. Patatesler her zamankinden daha fazla tatlı bir hal alır.
Kuru ve karanlık depolayın
Kuruluk küflenmeyi engeller, karanlık ise patatesin doğrudan çimlenmesini ve yeşile dönmesini engeller.
Plastik poşet içinde depolamayın
Patatesler çoğunlukla süpermarkette olduğu gibi plastik torbada tutulursa, nem oluşumuna ve dolayısıyla küflenme olasılığı daha yüksektir. Bu durumda file şeklindeki torbalarda tutulması en doğrusudur.
İdeal bir depolama mümkün değil ?
Patatesler için ideal koşullar serin kiler odalarıdır.
Patatesler uygun şekilde depolanmazsa; Stoklamanın önüne geçilmesi ve olası yumru filizlenmelerine engel olmak için, aynı hafta içinde tüketebileceğiniz kadar satın almanız önerilir.